Her şeye Hayır
Okul öncesi dönem fiziksel, duygusal ve zihinsel öğrenmenin ilk yıllarıdır. Okul öncesi çocuklar meraklı, yaratıcı, hevesli, bağımsız aynı zamanda inatçı ve sıkılgandırlar. Onlara bir şeyler öğretmek, yani gerçek anlamıyla disiplin altına almak bazen çok zordur. Ana- Baba ve çocuklar arasında deneyim, akıl yürütme, özdenetim kapasiteleri arasında fark vardır.
Örneğin, çocuklar, duvarlara yazıp çizmenin doğru olmadığı bilgisiyle doğmazlar. Eğer ana babaları onlara nereye çizebileceklerini öğretirse, söyleneni yaptıklarında onlara övgüde bulunurlarsa ve bu kurala uymamanın getireceği sonuçları anlatırlarsa, çocuklar, sanatsal yeteneklerini ortaya koymaları için istenen yolları öğreneceklerdir. Hayır, birle üç yaş çocukları arasında büyük bir olasılıkla en fazla duyulan kelimedir çünkü bu çok büyük bir olasılıkla anne babasının en fazla kullandığı kelimedir. İki ve üç yaşındakiler, neyi ve kimi kontrol edebileceklerini görmek için, ne zaman bir evet/hayır cevabı beklenen soruyla karşılaşsalar hemen hayır derler. Bunu istemiyorsanız çocuğunuza hayır dedirtecek olasılıkları sınırlayın.
Çocuğunuzun kişiliğini tanıyın.
Eğer çocuğunuzun isteklerini ve arzularını biliyorsanız, ne zaman hayır dediğinde bunun aslında evet demek olduğunu veya ne zaman gerçekten bir şeyi istemediğini bilirsiniz.
Hayır demeden önce düşünün.
Eğer çocuğunuzun o şeyi yapıp yapmamasını çok fazla umursamıyorsanız, böyle durumlarda hayır demeden kaçının. Yine de demeniz gerekiyorsa, hayır yerine yapma ya da dur diyebilirsiniz.
Evet/hayır sorularını sınırlayın.
Hayır’la cevaplanabilecek sorular sormayın. Sözgelimi meyva suyu isteyip istemediğini sormak yerine, ne kadar meyva suyu istediğini sorun.
Çocuğunuzun hayır’ını bilerek mi dediğini sınayın.
Örneğin, hayır dediği meyva suyunu yine de verin, gerçekten istemiyorsa, onu içmeyecektir. Kısa bir süre sonra, hayır dediğinde, sizi yanıltıp yanıltmadığını anlarsınız.
Evet’e hayır’dan daha fazla ilgi gösterin.
Çocuğunuz kısa sürede, başını olumlu bir biçimde sallayarak evet demeyi veya evet demesinin sizi gülümsettiği ve ona övgü getirdiğini öğrenecektir.
Çocuğunuzun hayır demesine izin verin.
Çocuğunuzun sizin ondan yapmasını istediğiniz veya ihtiyacınızın olduğu şeyi yapmak zorunda olsa da hayır deme hakkı vardır. Çocuğunuzdan onun hayır demiş olduğu bir şeyi yapmasını istediğinizde, ona durumu açıklayın; örneğin, “kalemleri toplamak istemediğini biliyorum, ama benim istediğimi yaptıktan sonra ne istersen yapabilirsin” derseniz hâlâ patron siz olsanız da, onun duygularını ifade etmesine izin verdiğinizi ve onu dikkate aldığınızı göstermiş olursunuz.
Kızmayın.
Hayır evresinin okul öncesi çocuğunuzun gelişiminin normal bir parçası olduğunu ve kısa sürede geçeceğini unutmayın.